Midenin Özellikleri ve Temel Görevleri

4. MİDE

-Sindirim sisteminin en geniş kısmıdır. Diyaframın altında, karın boşluğunun üst sol bölgesinde bulunur.

-Yemek borusu ile bağlandığı yere mide ağzı (kardia), ince bağırsağa bağlandığı yere mide kapısı (pilor) bölgesi, midenin en geniş kısmına da fundus denir.

-Mide duvarı üç tabakadan oluşur:

§ İç kısmında mukus ve sindirim enzimlerini salgılayan hücrelerin oluşturduğu mukoza tabakası bulunur.

§ Ortasında da enine, boyuna ve çapraz yerleşmiş düz kaslar vardır.

§ Midenin en dış kısmında bağ dokusu vardır. Bağ dokunun üzerini ise periton adı verilen karın zarı örter.

-Midenin temel görevleri:

1. Alınan besinleri geçici olarak depolar.

2. Kasılıp gevşeme hareketleri ile besinlerin mekanik sindirimlerini gerçekleştirir. 

3. Proteinlerin kimyasal sindirimini başlatır.

4. İçinde besin varsa, mide kasları dalgalanma hareketi ile besinleri yarı sıvı bulamaç halindeki kimusa dönüştürür.

5. Asidik ortamı sayesinde bazı mikroorganizmaları yok eder. (Doğal bağışıklık sağlar.)

6. B₁₂ vitaminin emilimi için gerekli olan kimyasalı üretir.

-Midenin çalışmasını vagus siniri ve gastrin hormonu düzenler.

-Mide iç duvarını astarlayan hücreler mide özsuyu denilen sindirim sıvısını üretir.

- Mide özsuyunun bileşiminde; Mukus, HCl (hidroklorik asit), pepsinojen enzimi, çok az lipaz enzimi, sütle beslenen çocuklarda lap enzimi (renin) bulunur. (Aslında LAP diye bir enzim yok bilmenizi isterim)

-Mukus, HCl’yi bağlayıp aside karşı tampon görevi yaparak mide duvarının sindirilmesini önler.

-Pepsinojen, aktifleştikten sonra proteinlerin kimyasal sindirimini başlatır. Proteinlerin küçük polipeptit parçalarına (pepton) dönüşmesini sağlar.

HCl’nin görevleri;

§ İnaktif durumdaki pepsinojeni aktif pepsine dönüştürür.

§ Pepsin enziminin çalışması için uygun pH ortamı oluşturur.

§ Besinlerle birlikte vücuda giren mikroorganizmaların öldürülmesini sağlar.

§ Pankreas ve bağırsak bezlerinin salgı yapmasını uyarır.

§ Besinlerin yapısındaki proteinlerin yapılarının bozulmasına neden olur ve böylece kimyasal sindirimi kolaylaştırır. 

-Midenin kendi kendisini sindirmesini önleyen faktörler;

1. Üretilen yoğun mukus salgısı.

2. Pepsin enziminin inaktif olarak (pepsinojen) salgılanması.

3. Gastrin ve enterogastin hormonlarının düzenleyici etkisi. (Midenin boşuna salgı üretmesini engeller.)

Midenin enzim salgılamasını uyaran faktörler:

 1. Hormonal etki: Midenin yapısında bulunan bazı hücreler- den (G hücreleri) salgılanan gastrin hormonu, midenin salgı yapan hücrelerine etki ederek enzim üretimini uyarır.

2. Sinirsel etki: Besinlerin tadı ve kokusu beyinde ilgili merkezleri uyardığında parasempatik sinirler aracılığı ile midenin çalışmasını hızlandırır.

3. Mekanik (fiziksel) etki: Besinlerin mide duvarına teması, midede salgı yapılmasını uyarır.

Sindirim Sistemi-3 İnsanda Sindirim Sistemi Organları-2